Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp
by Như Hải Quỳnh
Hơn 10 năm, dạy học ở miền núi phía bắc, tỉnh Sơn La, nhà văn của những trang truyện ngắn về những nỗi buồn, thân phận con người, về cuộc sống. Với cách nhìn sắc sảo, kỹ lưỡng, Nguyễn Huy Thiệp đã có rất nhiều thành công và giải thưởng như: huy chương Văn học nghệ thuật của Pháp, 2007, nhận giải thưởng văn chương Nonino 2008 tại Ý. Ông có một số tác phẩm thành film như: “Tướng về hưu”, “Những ngừoi thợ xẻ” và “Thương nhớ đồng quê”, liên hoan sân khấu Kịch thể nghiệm tháng 12 vừa qua, “Sang sông” của ông được chuyển thể thành tác phẩm sân khấu.
Ông thích sân khấu, đó là nơi con ngừoi được trực tiếp diễn, trực tiếp nói và sân khấu có thế mạnh riêng của nó mặc dù không hiện đại bằng điện ảnh, ông tâm sự. Điện ảnh công phu hơn và phải thông qua hình ảnh và được đạo diễn sang tạo theo cách có thể khác hơn kịch bản ban đầu. Nhưng ông là nhà văn có duyên với nghệ thuật thứ 7, vì thế những tác phẩm của ông được chuyển thể sang kịch bản đều có giải thưởng lớn. “Tướng về hưu”, lần đầu tiên chiếu 1989, có nhiều dấu ấn sâu sắc với khán giả lúc bấy giờ và tác phẩm đó cũng là một trong những bộ phim có ý nghĩa lịch sử trong Điện ảnh Việt Nam. “Những ngừoi thợ xẻ”, đạo diễn Vương Đức, đoạt giải A của hội điện ảnh, dành chop him truyện nhựa. “Thương nhớ đồng quê”, đạo diễn Đặng Nhật Minh, đạt giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam 1996, Liên hoan phim Nantes Pháp đạt giải khán giả, Liên hoan phim Châu Á-Thái Bình Dương 1996 tại New Zealand, giải Kodak.
Buổi trao đổi của nhà văn với K4 điện ảnh có nhiều thú vị và thẳng thắn. Chúng tôi được truyền thêm ngọn lửa đam mê với nghệ thuật nói chung và nghề viết nói riêng. “ Các bạn hãy tự tin, cuộc sống sẽ đưa bạn đến với những công việc đôi khi bạn không thích nhưng bạn cần đến nó, hãy biết “tri túc”, vừa đủ những gì mình có, đó là điều quan trọng trong cuộc sống. Khi còn trẻ có tham vọng danh lợi nhưng khi về già thì phải biết từ bỏ danh lợi”. Tôi thích sự điềm đạm của ông Thiệp, có lẽ những trải nghiệm trong đời và trong nghề cho ông sự bản lĩnh, bình thản. Tôi có hỏi ông về việc viết tiểu thuyết, ông nói, “Tiểu long nữ” là một kỷ niệm với một ngừoi bạn cũ, tôi chỉ viết trong 15 ngày, cuộc sống là thế nhưng tôi sẽ không viết tiểu thuyết, không làm thơ, vẫn viết truyện ngắn và thích sân khấu”.
Những ngộ nhận về giới tính, cụ thể là tình yêu và ngộ nhận về cái chết là cội nguồn ám ảnh những trang viết của ông. Vì thế, viết về con ngừoi, về tình yêu là chuyện không bao giờ hết. Tôi vẫn còn nhớ khi đọc “Sang sông” từ rất lâu rồi, một truyện ngắn ám ảnh đến khủng khiếp, những con ngừoi trên một chuyến đò, xã hội thu nhỏ, con ngừoi bộc lộ rõ đến từng chi tiết. Và khi học điện ảnh, tôi phát hiện, ngôn ngữ trong văn chương của Nguyễn Huy Thiệp gần với điện ảnh bởi sự cô đọng, có hình ảnh rõ rang, khi đọc chúng ta nhìn thấy rõ những hình ảnh như chính bộ phim đang xem. Có lẽ, đó cũng là một lý do khiến cho truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp thành công đến vậy. Những năm tháng trên Tây Bắc, buồn, không gian buồn, thiên nhiên buồn và cuộc sống buồn, đã cho ông vốn sống, cách nhìn và viết. Ông nói, các bạn còn trẻ, hãy đi nhiều và viết để trau dồi nội tâm, soi sáng mình, các bạn sẽ thấy đường đi. Ông kể những chuyến đi của ông ở Pháp, Ý, Mỹ. Những sáng tác phải sau rất nhiều năm mới được xuất bản. Ông là nhà văn không biết uống rượu.
Không nói gì nhiều hơn nữa thì vị trí và ảnh hưởng của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp trên văn đàn của chúng ta đã được khẳng định. Với tôi, văn Nguyễn Huy Thiệp là nghệ thuật của cuộc sống, của con ngừoi thực mà tôi thấy xung quanh mình, ngay trong chính mình. Bởi thế, tại sao tôi biết rằng, tôi yêu những trang viết ám ảnh của ông về con ngừoi, về những ngộ nhận như ông nói.
Hà Nội, 12/12/2008
This is really nice, interesting … maybe you can tell Thiep about it and he’ll post a comment ;D
maximumeskimo said this on December 21, 2008 at 1:53 pm
I send mail to Nguyen Huy Thiep.
Tks Mr Dean! Cheers.
quynh12281 said this on December 21, 2008 at 3:51 pm
“Hơn 10 năm, dạy học ở miền núi phía bắc, tỉnh Sơn La, nhà văn của những trang truyện ngắn về những nỗi buồn, thân phận con người, về cuộc sống.” – câu này thiếu vị ngữ.
“film” – trong câu tiếng Việt sao không viết là “phim” :)
“I send mail to Nguyen Huy Thiep.” – câu này phải có “will” hoặc “send” phải là “sent”, tuỳ thời, :D,
phong sinh said this on December 22, 2008 at 12:35 am
Mr Thiep like this artical, Mr Thiep very happy.
quynh12281 said this on January 6, 2009 at 12:52 pm