Cuộc du hành lên mặt trăng (p.2)
by Ngọc Thùy
Bên cạnh những đóng góp khai mở Ngành Kĩ xảo Điện ảnh, Melies cũng tạo ra được dấu ấn trong việc hình thành của kịch bản điện ảnh hiện đại. Trong Cuộc du hành lên Mặt trăng.
Ta thấy ngay từ cảnh đầu tiên, Melies đã đem đến cho người xem một sự xung đột mạnh mẽ khi khán giả mải mê theo dõi các nhà khoa học ăn mặc cầu kì lạ lẫm tranh cãi về một vấn đề. Việc đẩy xung đột vào ngay từ đầu khiến bộ phim có tính hấp dẫn cao và luôn tiến về phía trước. Đây là một điểm cộng mà ngày nay, không phải kịch bản nào cũng đạt được.
Khái niệm set up – pay off : đã được Melies sử dụng qua việc khai thác đạo cụ trong Cuộc du hành lên Mặt trăng. Mở phim với hình ảnh những nhà khoa học tay cầm ô khư khư như một vật trang trí, một thứ đồ trang sức mang tính fashion (thời trang) thì vào giữa và cuối phim, những chiếc ô đóng vai trò tích cực hơn trong câu chuyện. Nó biến thành những cây nấm khổng lồ thu hút sự chú ý của đoàn thám hiểm, nhưng cũng là những vũ khí duy nhất họ có thể dùng để chống lại và thoát khỏi sự truy đuổi của đám Người Mặt trăng.
Với việc đưa vào một đạo cụ tưởng như không có đóng góp gì từ đầu kịch bản, rồi biến nó trở thành một đạo cụ tích cực không thể không có trong đoạn cao trào, Melies xứng đáng được ghi danh vào danh sách những nhà biên kịch có đóng góp cho Nghệ thuật viết kịch bản Điện ảnh.
Chuẩn mực mới về kết cấu và thời lượng: Cùng với việc xây dựng kịch bản phim với nhiều đoạn, nhiều bối cảnh, cảnh phim khác nhau cũng là một dấu sao tạo nên chuẩn mực mới cho kết cấu và thời lượng của một tác phẩm Điện ảnh. Melies đã mở ra một hướng đi mới cho Điện ảnh thế giới, đó là việc xây dựng một bộ phim có tình huống, cốt truyện, cao trào với độ dài tương ứng với một vở kịch 3 hồi cổ điển, đủ sức truyền tải một nội dung đầy đủ tới người xem.
Xây dựng nhân vật đặc biệt: Việc xây dựng một nhân vật đặc biệt như Giáo sư Barbenfouillis do chính Melies thủ vai cũng có thể coi là một đóng góp vô cùng quan trọng của Melies cho Điện ảnh. Khán giả được mô tả về một nhân vật một mình đứng trước Hội đồng khoa học để thuyết trình và thuyết phục Hội đồng đồng ý với phương án thám hiểm Mặt trăng. Một nhân vật một mình chống lại và tìm ra cách tiêu diệt Người Mặt trăng. Một nhân vật đầu tiên thoát khỏi dây trói để tiêu diệt Vua của Người Mặt trăng. Một nhân vật ở lại cuối cùng để một mình chặn toán lính Mặt trăng đuổi theo, giúp cả đoàn thám hiểm rút lui vào tàu Viên đạn một cách an toàn… Tất cả chi tiết trên chính là để xây dựng một nhân vật Giáo sư Barbenfouillis như một nhân vật anh hùng cao thượng mà cho đến ngày nay, Hollywood vẫn liên tục tạo ra những hình tượng anh hùng cá nhân tiếp nối.
Một vài chi tiết nhỏ khác như sự xuất hiện của lá Quốc kì Đại Pháp trên tay những “Cô lính thủy” cũng có thể coi như một dấu ấn của lòng yêu nước mà ngày nay, ngay tại Hollywood, ta có thể gặp thấy hình ảnh quốc kì Mỹ trong hầu như mọi bộ phim có thể có.
Cách thả tuyết rơi trong cảnh phim có tuyết. Cú máy zoom từ từ vào đặc tả Mặt trăng có hình người. Cách quay và dựng 2 lần cú hạ cánh trên Mặt trăng dù còn nhiều sai sót về kĩ thuật thể hiện và tính liên tục về rắc co bối cảnh, nhưng lại là khám phá lớn về sự mô tả lặp lại nhiều lần 1 hành động trong 1 cảnh quay nhằm nhấn mạnh hành động đó, kéo dài thời gian điện ảnh dài hơn thời gian thực (dùng cảnh chèn)… Đây là những thủ pháp mà ngày nay trong các game bắn súng nhập vai và phim hình động rất rất hay dùng. Tiêu biểu đến mức mà đã có một thuật ngữ gọi phương pháp này là bullet-time (phim Matrix, Hitman…)
Trong một ý nghĩa tổng quát, mặc dù còn rất gần với sân khấu, bộ phim Cuộc du hành lên mặt trăng hoàn toàn có thể được coi như tác phẩm thiết lập sự khác biệt lớn giữa điện ảnh và tiểu thuyết viễn tưởng.
Kết luận: Với tất cả năng lực sáng tạo, ước mơ cũng như sự say mê miệt mài làm việc, hơn năm trăm bộ phim của Georges Melies là minh chứng, là dấu mốc cho một loạt những sự kiện lịch sử của Điện ảnh Thế giới. Ông đã và sẽ luôn được những con người yêu Điện ảnh nhớ đến như một đạo diễn mở đầu cho thể loại phim Kinh dị, phim Khoa học viễn tưởng, một diễn viên thành công, một nhà biên kịch với nhiều dấu ấn cá nhân trong lịch sử… nhưng trên hết, ông vẫn là người khai sinh ra Ngành Kĩ xảo Điện ảnh hiện đại.
(Image: G. Melies)
Tin Vắn Online 