Khi thời gian ngừng lại
by Thuy Trang
Giải Oscar cho phim ngắn năm 2004 đã được trao cho Cashback. Với nội dung đơn giản về một anh chàng có khả năng làm ngưng đọng thời gian. Anh ta đi lang thang trong siêu thị trong khi những người khác đứng bất động. Anh ta cởi đồ những người phụ nữ đẹp và…ngồi vẽ.
Cùng lúc vẽ thì những suy nghĩ, những hồi tưởng của anh chàng xuất hiện. Cứ như thế cho đến kết thúc. Sau khi nhận được nhiều sự ủng hộ, đạo diễn Sean Ellis bắt tay vào thực hiện một Cashback 2006 102 phút đầy ấn tượng.
Từ ngày bị bạn gái Suzy “đá”, anh chàng sinh viên hội hoạ Ben Willis ở London trở nên thật tội nghiệp. Đầu óc chật chội những hình ảnh người yêu cũ, ám ảnh anh chàng đến độ mất ngủ hàng tháng trời. Thế là anh ta bỗng dưng có thêm 8h mỗi ngày, và để giết thời gian, Ben xin vào làm việc ca đêm tại 1 siêu thị. Tại đây, anh bắt đầu thả mình vào trí tưởng tượng. Thời gian và mọi người ngừng lại, và chỉ có mình anh chuyển động, anhcảm nhận vẻ đẹp nghệ thuật của thế giới ngưng đọng và cả vẻ đẹp bên trong của con người trong thế giới đó. Rồi anh ta yêu Sharon, cô gái làm chung với anh ta, và lần đầu tiên trong nhiều tuần lễ liên tục, anh ta đã ngủ được, và tình yêu lần nữa lại đến với chàng…
Câu chuyện kể ám ảnh về thời gian
Một anh chàng chia tay với bạn gái. Anh quá ám ảnh với cô bạn cũ mà trở nên suy sụp. Anh gặp 1 người khác, họ quen nhau, đôi khi có hiểu lầm, rồi sau cùng tình yêu dịu dàng đến với họ. Cốt truyện như vậy đã rất quen thuộc, nhưng cách mà bộ phim xử lí tình huống đã để lại cho người xem nhiều suy nghĩ. Đó là cái ý tưởng về ngưng đọng thời gian, Những thước phim quay chậm y như cái nhìn chủ quan của nhân vật, những suy nghĩ của Ben, đã khiến cho người xem có thể hoà mình để cùng cảm nhận như Ben. “Cần 500 pounds là đập vỡ sọ 1 người đàn ông”, và Suzy xuật hiện trong trạng thái tức giận cực độ. Đó là vào thời điểm họ chia tay. Ben thất thần, Ben ngơ ngác, Ben đứng ngây ra chịu trận, không ai nghe thấy Suzy chửi bới, họ chỉ thấy thước phim quay chậm đầy kích tính, cùng suy nghĩ trong đầu Ben. Cảnh quay ấy, cũng như tất cả các cảnh quay về sau này, đều là cái nhìn chủ quan của Ben về mọi thứ xảy ra quanh anh.
Cashback quả thực là một bức tranh tuyệt đẹp với từng khung hình, từng góc máy được chau chuốt. Cảnh đặc tả về chiếc đồng hồ, chiếu thật chậm chuyển động của kim giây, cùng với phát hiện nỗi sợ thời gian trong mỗi ngày làm việc nhàm chán của cô bạn đồng nghiệp Sharon, đã làm bật ra khao khát muốn ngưng đọng thời gian của Ben, dù trước đó cậu có thật nhiều lầm chán trường nhìn thời gian trôi và cảm nhận thời gian chậm chạp với đôi mắt vô hồn. Cảnh quay đẹp và công phu nhất chính là cảnh Ben trôi từ booth điện thoại ngoài hành lang vào giường ngủ, ta thấy rõ một anh thất tình đã mất sạch tri giác, cậu nghẹt thở và lơ lửng vô định trong những đêm triền miên mất ngủ.Còn cảnh quay mà có lẽ khiến Cashback được dán nhãn R (trên18 tuổi) là cảnh mà Ben (chẳng biết thật hay giả) đã làm ngưng đọng thời gian, tất cả mọi người dừng lại, Ben dần cảm nhận vẻ đẹp rất nghệ thuật tóat ra từ họ, cậu bắt đầu vẽ thật nhiều, và có lẽ thật là lâu. Những cảnh nude không hề dung tục, con mắt của Ben hoàn toàn đắm vào nghệ thuật. Như Ben cũng đã nói, chúng ta cần lắm những lúc sống chậm lại trong cuộc sống đang quay như cái máy, để cảm nhận thật kĩ, thật tinh tế cái đẹp xung quanh.
Mối nối trong phim cũng được xử lý rất mượt mà, Ben trưởng thành đi qua 1 bức tường dán ba con ngỗng di trú – đã tái hiện Ben thời thơ ấu từ căn phòng có bức tường y hệt. Một cô bạn gái cho xem bộ phận “nữ tính” của mình với giá 5 xu trở thành cô gái nhảy thóat y mà bây giờ cậu đang cần tìm cho bữa tiệc sắp tới lại đưa Ben thơ ấu về hiện tại. Bên cạnh đó, âm nhạc của phim do Guy Farley phụ trách đúng là một phần tuyệt vời của một bức tranh tuyệt đẹp. Những bản pop tạo cảm xúc không chỉ phù hợp mà còn tạo ra ngay một cảm xúc nơi khán giả. Khi Ben nghĩ về người bạn gái cũ, bài Inside của Bang Gang nổi lên, bài hát nổi lên giữa nhịp sống ngược xuôi của mọi người : những người mua hàng trong siêu thị, ông chủ siêu thị đang đứng tán dóc với Sharon, hai nhân viên siêu thị đang đùa giỡn nhau… Như có cái gì đó lắng đọng lại giữa nhịp sống ấy…Rồi đoạn cuối phim, khi Ben ngưng đọng thời gian lại lúc Sharon nhìn thấy Ben hôn người bạn cũ và hiểu lầm anh, bài Power of Love nổi lên, đệm cho những suy nghĩ của Ben lúc ấy, (đã khiến Ben làm ngưng đọng thời gian tận 10 ngày), anh chàng trông rất tội, như là anh ta đang lẩn quẩn trong chiếc lưới tình yêu vậy …
Chuyện cổ tích mà không … sến
Gần cuối phim mới nói về quan hệ của Ben và cô nàng đồng nghiệp Sharon. Tuy nhanh nhưng không hề làm người xem hụt hẫng. Số lần tiếp xúc giữa Ben và Sharon ngoài lúc làm việc chung rất ít, chỉ khoảng 3-4 lần, và đôi khi nói chuyện vài câu trong phòng để đồ của nhân viên siêu thị. Hai người dường như chẳng cần phải gặp nhiều, chẳng cần phải nói nhiều. Khi đoạn cuối phim, Sharon cũng nói với Ben ngắn gọn khi cô hiểu ra tình cảm của Ben: “It tells me so much more than you could ever say”. Khi cô gái bước vào một triển lãm về chính mình, trong những bức họa đẹp lung linh của Ben mà Sharon không hề biết Ben đã vẽ khi nào, chỉ cần nhìn là biết cô được nâng niu qua từng nét cọ. Cuối cùng, Ben làm cho thời gian và mọi người khác ngưng đọng, thậm chí đông lại cả bầu trời tuyết rơi, thế giới lúc này là của 2 người. Ta thực sự nghĩ, giả sử Ben không cần làm mọi thứ ngừng lại, hoặc cậu cũng chẳng cần quan tâm thời gian có ngừng lại hay không, có tình yêu của Sharon ở đây, thế giới chỉ còn lại 2 người, vậy thời gian ngưng trệ hay thời gian chảy trôi có đóng vai trò gì ở đây?
Làm chủ thời gian là điều không thể, và đã có 1 người có thể di chuyển trong không gian và thời gian đông cứng của Ben có nghĩa là gì? Bộ phim còn để lại nhiều cảm xúc trong lòng khán giả sau khi kết thúc. Song một bộ phim thật nhẹ nhàng, với nhiều thử nghiệm mới về quay phim và cắt dựng, diễn viên không lên gân, đã tạo ra thật nhiều trải nghiệm về tình yêu, về thời gian và cách mỗi người cảm nhận cuộc sống.
Đạo diễn: Sean Ellis
Diễn viên: Sean Biggerstaff, Emilia Fox,Michelle Ryan
Nhà sản xuất: Magnolia Pictures
Độ dài: 102 phút
Quốc gia: Anh
Năm sản xuất: 2007
Giải thưởng:
Giải Jury Prize trong Liên hoan phim Quốc tế Bermuda
Giải C.I.C.A.E Award (Giải thưởng nghệ thuật châu Âu) tại Liên hoan phim quốc tế San Sebastian (Tây Ban Nha).
Phiên bản Cashback năm 2006 cũng bao gồm đoạn phim ngắn 18 phút của năm 2004. Đoạn này lồng ghép vào diễn biến chung của cả bộ phim. Mặc dù cách nhau 2 năm, nhưng nếu không để ý thì bạn cũng chẳng thấy có gì khác biệt so với toàn bộ phim.
Tin Vắn Online 