The Walking Dead
by Minh Đạo
Để tìm cách thu hút khán giả và tạo nên sự khác biệt, phim truyền hình cable đang ngày càng tiến gần hơn đến ranh giới tạm gọi là “không còn là series”. Và The Walking Dead của AMC Series là một ví dụ mới điển hình cho “trào lưu” này của truyền hình Mỹ hiện đại.
Dựa trên một series truyện tranh (comic book) cùng tên khá ăn khách tại Mỹ, The Walking Dead thuộc thể loại kinh dị, giả tưởng và tất nhiên là không thể thiếu “gia vị tâm lý” cần thiết của phim truyền hình. Series tập trung miêu tả một nhóm người tìm cách sinh tồn sau một đại dịch biến tất cả con người thành xác sống (zombie) dưới sự dẫn dắt của nhân vật có tên Rick Grimes. Trong cuộc chiến đó, các nhân vật vừa phải đấu tranh với kẻ thù bên ngoài, vừa vật lộn với chính bản thân mình khi bị đặt vào những mối quan hệ nơi những giá trị thông thường đã bị đảo lộn giữa thế giới hoang tàn.
Nếu còn lạ lẫm với những sản phẩm của truyền hình cáp, có lẽ người xem nên một lần “tận hưởng” qua cảm giác mà The Walking Dead mang lại. Dấu ấn của thể loại phim truyền hình cáp bộc lộ rất nhiều qua phong cách và hình thức phim. Điều đặc biệt nhất là thông qua các tập phim, The Walking Dead khiến khán giả cảm thấy họ đang thưởng thức một bộ phim điện ảnh “nhiều phần” chứ không còn là một bộ phim truyền hình dài tập thông thường.
Không mất công giải thích dài dòng hoặc phải dùng thủ pháp hồi tưởng dày đặc như Lost (Mất tích), tập mở đầu của The Walking Dead đi thẳng vào vấn đề bằng cách giới thiệu một thế giới hoang tàn, đổ nát bị chiếm lĩnh bởi các thây ma di động. Tiếp theo đó, cấu trúc các tập phim dần được hình thành thông qua hành động và động cơ của các nhân vật (đặc biệt là nhân vật cảnh sát Rick Grimes với hi vọng đoàn tụ với vợ con): tập phim thường sẽ bắt đầu với một nhiệm vụ của nhóm người còn sống, họ đụng độ với thây ma rồi tất cả tạo nên các cuộc rượt đuổi, bắn giết bạo lực hấp dẫn… Cấu trúc này tương tự với hàng loạt những bộ phim điện ảnh về đề tài zombie khác như The Land of Dead (2005), Dawn of the Dead, Zombie Land… hay thậm chí còn là “giống hệt”. Cấu trúc này của The Walking Dead khán giả liên tưởng mỗi tập phim giống như một phiên bản điện ảnh của các phim thể loại “chặt chém” đã được thu gọn lại trong 45 phút. Tất nhiên, kết thúc mỗi tập phim vẫn là sự gợi mở, đồng thời là cao trào cho các tập tiếp theo như quy chuẩn của cấu trúc phim truyền hình thông thường.
The Walking Dead có lợi thế là sản phẩm của truyền hình cáp nên số tiền đầu tư bỏ vào sản xuất là không hề nhỏ. Khâu hóa trang của phim làm tốt đến mức những zombie không ít lần khiến người xem giật mình về mức độ “sống động” và “chân thực” của chúng. Những đoạn clip bên lề của series phim cho thấy các nhà sản xuất đã “mạnh tay” đến mức nào cho những công đoạn hậu trường quan trọng như hóa trang, phục trang hay biên tập, hiệu ứng kỹ xảo. Bối cảnh phim không còn chỉ bó hẹp trong những không gian tù túng mà nhờ vào các cú máy toàn và viễn hiếm thấy trong các phim truyền hình cổ điển đã được mở rộng ra những ngoại cảnh phong phú và rộng rãi hơn rất nhiều. Đơn cử như một cú máy lấy vuông góc bao quát toàn cảnh cho thấy Rick đang bị mắc kẹt giữa một đống thây ma khát máu tạo nên một cảm giác rất “điện ảnh”, hay những góc máy miêu tả điểm nhìn của nhân vật khi chứng kiến cảnh các con phố vắng lặng đến chết chóc… Cách lựa chọn các cú máy hay bối cảnh đều cho khán giả cảm nhận thấy sự khác biệt rõ nét giữa The Walking Dead với các phim network (hay thậm chí là cả phim cáp) thông thường. Sự khác biệt đó đã làm nên phong cách chính của The Walking Dead: xây dựng mô hình các tập phim giống với phim điện ảnh nhất có thể. Mặc dù vậy, The Walking Dead vẫn giữ lại một số đặc điểm không thể gạt sang một bên của phim truyền hình như tính đa tuyến trong cốt truyện, nhiều nhân vật hay lời thoại nhiều… Đôi khi những đặc điểm này lại làm loãng nội dung các tập phim hay thậm chí làm chậm nhịp phim vốn cần phải nhanh và gấp gáp để phù hợp với thể loại kinh dị, hành động.
The Walking Dead cho đến nay vẫn là một trong những phim truyền hình Mỹ ít ỏi làm về đề tài zombie. Chính vì vậy thử thách lớn nhất của hãng AMC Network là phải tạo nên được một không gian mang đầy đủ những đặc điểm đặc trưng của thể loại phim này. Qua 4 tập phim của mùa chiếu đầu tiên thì những gì The Walking Dead đã làm được đã vượt qua cả sự mong đợi. Một kịch bản khá vững chắc với những tuyến truyện rõ ràng mạch lạc cộng thêm phong cách làm phim giống với phim màn ảnh rộng đã biến The Walking Dead trở thành một bộ phim truyền hình “nửa điện ảnh” được săn đón nhất trong thời gian qua của AMC Network. Xu hướng làm phim này đang ngày càng trở nên phổ biến hơn với phim truyền hình Mỹ, đặc biệt là khi số lượng những sản phẩm của truyền hình cáp đang ngày càng nhiều và cạnh tranh nhau để chiếm lĩnh thị trường. Vấn đề ở đây là “điện ảnh hóa” truyền hình có phải là cách thức lâu dài đối với phim truyền hình cáp? Liệu rằng tiến gần đến ranh giới “không còn là series” nữa thì phim truyền hình có còn là chính mình hay đã trở thành thứ “lai tạp” – hệ quả của việc đổi mới phim truyền hình cáp?!
Photo(s) by Image Comics, AMC Network
great post … amc does it again …
maximumeskimo said this on November 29, 2010 at 7:41 am
Thank you, Dean. I’m really surprised by this series, because I didn’t think that AMC could make the kind of theme like The Walking Dead after what they had done in Made Man.
Mr.Geo said this on November 29, 2010 at 3:08 pm
you mean ‘mad men’ not ‘made men’ … that has a funny connotation in english … yes it’s interesting, vampires on hbo and zombies on fx … they’re either reacting in desperation to the end of television as we know it, or competing head-to-head for the same audience, or both … we would never have seen content like this even ten years ago … soon, i predict, it might be on national broadcast television instead of only premium cable, and the transmedia phenomenon may engulf everything as the internet changes to pay services … just and idea, really
maximumeskimo said this on December 3, 2010 at 12:59 pm
Yeah, sorry Dean, I mean “Mad Man”, just typing wrong… :P
I really like your idea: how can US Television transform tvshow on cable to network? I curious what it’s look like if vampires, zombies and many bold and hard theme go to the network show!!! They will change everything because right now cable shows still have much more audiences than network shows.
Mr.Geo said this on December 3, 2010 at 1:55 pm