Tin Vắn Online

by Minh Tú

Ai là đạo diễn phim hoạt hình nổi tiếng nhất Nhật Bản ? Ai là đạo diễn về thể loại anime khiến cả thế giới phải nhắc đến tên Nếu bạn hỏi các fans của anime câu hỏi này thì câu trả lời sẽ được đưa ra ngay không chút do dự : Hayao Miyazaki! Tại sao ư? Chỉ vì ông là người đã cho cả thế giới biết rằng không ai có thể làm anime hay bằng người Nhật. Và ông cho cả Nhật bản thấy rằng ở Nhật, không ai có thể làm anime được như  ông!

Sự tỉ mỉ, tinh tế đặc trưng của Nhật Bản

Giống như trong điện ảnh, để thấy được hình ảnh chuyển động, người ta cho 24 khuôn hình chạy qua máy chiếu miêu tả các cử động liên tiếp của một hành động thì trong anime, thông thường hoạ sĩ sẽ phải vẽ khoảng 12 cử động liên tiếp của nhân vật. Vì vậy,  làm phim hoạt hình là qua trình lao động kiên trì và bền bỉ khủng khiếp. Ngày nay, với sự trợ giúp của vi tính và đồ hoạ, người ta bớt được thời gian nhờ máy xử lý những chuyển động tương tự của nhân vật và xử lý phông nền.

Một đạo diễn khá nổi tiếng của Nhật Hiroyuki Aoyama, người đã làm bộ phim hoạt hình thành công “Cybersix ” rất chuộng hình thức này ( ông đã đến thăm Viêt Nam và có một bài nói chuyện về cách làm phim Hoạt hình Nhật Bản bằng vi tính tại xưởng phim hoạt hình Việt Nam  năm 2005) Tuy nhiên,  Miyazaki vẫn tiếp tục làm phim hoạt hình bằng phương pháp thủ công.

Việc hoạ sĩ trức tiếp vẽ nên những độc tác  của nhân vật khiến cho cử động của nhân vật trở nên linh hoạt và có những nét đặc trưng riêng.  Chỉ riêng trò tỉ mỉ này đã cho thấy ông yêu những nhân vật của mình thế nào.  Giống như quan điểm của người Nhật : Khi bạn làm bất cứ cái gì tỉ mỉ, tung chút một, chình là bạn đã truyền tình yêu của mình cho tác phẩm và chính nó sẽ mang dấu ân riêng của bạn.

Phong cách khác lạ

Riêng tính dân tộc luôn xuất hiện trong các bộ phim hoạt hình Nhật cũng đủ để anime trở nên riêng biệt, tuy vậy, phim của Miyazaki khiến người ta bất ngờ khi thấy sự pha trộn văn hoá một cách lạ lùng. 

Trong Spirited Away, một “nhà tắm hơi ” được dựng lên và vận hành theo đúng phong cách của nhà tắm công cộng ở Nhật, ấy vậy mà bà chủ của nhà tắm hơi Yubaba ở trên một căn phòng theo phong cách hoàn toàn Phương Tây, cồn cậu bé khổng lồ bà bà ta gọi âu yếm là ” Akachan” lại đeo cái yếm như những đứa trẻ Trung Hoa. Nhưng chi tiết của các nền văn hoá tiêu biểu được pha trộn tài tình đến mức người xem phải thốt lên : ” Đây là cái nơi quái nào thế?” Và họ sẽ phải chịu thua khi không lý giải nổi , và rồi họ thực sự tin nó chính là ” Vùng đất của các linh hồn”.

Các nhân vật thú vị là những cá nhân bình thường nhất

Tôi thích cách xây dựng nhân vật của Miyazaki. Có vẻ ông rất quan tâm đến khía cạnh khai phá và làm nổi bật nhưng năng lực tiềm ẩn nơi con người. Nhưng cô bé gái trong phim của ông thường là nhỏ bé và yếu đuổi, họ bị bắt phải trải qua rất nhiều khó khăn và trong quá trình gian khổ đó , nhưng năng lực cá nhân được bộc phát. Chihiro nhút nhát đã vượt qua bao trở ngại để cứu cha mẹ, Natsuki phải trải qua một hành trình dài để tìm em gái. Và đặc biệt là, các nhân vật được đề cao vì họ có sức mạnh tinh thần lớn lao, chứ không phải do tư chất anh hùng hay sự phô trương về sức mạnh như  các phim hoạt hình Mỹ.

Tính triết lý

Trong phim của Miyazaki, hầu như người ta ít thấy được nhưng pha giao tranh dữ dội giữa hai phe tốt và xấu để rồi cuối cùng dẫn đến sụ huỷ diệt của tà phái như các anime Nhật Bản thông thường khác.  ông để cho tốt xấu tồn tại lẫn lộn, nối kêt với nhau trong một vòng tròn. Trong ” Công chúa Mononoke”, cuộc chiến giữa con người và thiên nhiên diễn ra rất ác liệt, nhưng giải pháp cuối cùng vẫn phải là sự bắt tay và cùng xây dựng mọt cuộc sống tốt đẹp hơn vì suy cho cùng, không có ai thực sự là ác tuyêt đối hay thiện tuyệt đối. Mỗi cá nhân đều có nhiệm vụ và ý nghĩa tồn tại của mình.

Bằng cốt truyện đầy tính logic, ông đã cho các nhân vật gắn kết trong một vòng tròn cuộc sống . Đôi khi, người viết bài này tự hỏi, liệu Mỹ trao giải thưởng Viện hàn lâm điện ảnh Cho bộ phim này vì người Mỹ không thể làm được anime? Có thể lắm chứ vì tính cách của người Mỹ không thích hợp cho những công việc tỉ mỉ như vậy, quan niệm của họ cũng khác để có thể truyền tải những thông điệp một cách ý nhị và tinh tê

(Đương nhiên tôi không quy chụp người Mỹ thiếu tinh tế, thầy giáo người Mỹ của chúng tôi khá tinh tế, ông ta phát hiện ra các từ khoá trong bản chưa được edit của bài  này trùng hợp khá nhiều với một trang web khác nhờ dịch “word by word”).

Tuy nhiên, đây không phải là lý do chính khiến họ từ bỏ anime, một mảnh đất thu lợi nhuận khổng lồ. Họ chỉ đơn giản không muốn đi vào con đường mà Hàn Quốc hay Trung Quốc đang đi _ làm anime theo phong cách Nhật bản, họ rất thực dụng vì họ cho rằng “Không nên trồng cây lấy củi nếu bên cạnh đã có sẵn một khu rừng quá lớn”.

~ by dominhtu on December 7, 2008.

Posted in Critical Writing, Recent Posts
Tags: anime, Hayo Miyazaki